.

Лівонская вайна

Язык: украинский
Формат: курсова
Тип документа: Word Doc
0 8254
Скачать документ

11

МІНІСТЭРСТВА АДУКАЦЫІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

У???а ???? “ГРОДЗЕНСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ УНІВЕРСІТЭТ ім. Я. КУПАЛЫ”

К??? “М?????? і тэ?і?ая э?????я ????ляў”

КАНТРОЛЬНАЯ ПРАЦА

? ????? “ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ”

Тэ?: “ЛІВОНСКАЯ ВАЙНА”

Г. Г??а, 2008

УВОДЗІНЫ

На ??я?і ??ь тэ? в?н і ????? з’яўля?? ??й з ???? ???сю???.. У ??? ?яў??і
????? ????і ???ў ????я ў?і?е ???а ??х ?????? ?рэ?к у гэ?й ????. У гэ?й
??ы я ??р?ую ???? ?ў? ???? ??? Лі???й ??ы.

ЛІВОНСКІ ОРДЭН – ня??ій ??ў?-???кі ?дэн, ??я??е Тэў???? ?дэ?, і??аў у
XIII- XVI ?. у Лі??і (???ыя Л??я і Э??ія) ? ??ях, ????? ня??і? ????і ў
1-й ??? XIII ст. і ??ся ён ???? О?э?м ??і?ў. О?эн ?ў п????? у Лі??? у
1237 г.

Да сярэ?і? XVI ?а??зя рэ?а ў??? ??э?е ????х ?я?ў, я?я ???і ?між ??й, ?
Б????м ??, ??? З??няй і Ў??няй Еў??, а ??а? ???н??я ?????ыя ??ты на гэ?х
?я?х. К?і ў XV—XVI ????ях ??ўся і?э?іў? ?? ?????й ?????і і ???ў, у шэ??
??н З??няй Еў??, ??с ??т ? ??у?ы ???? ?????, я?я ? ў? ??ш? ??? ????і ?
????? ??к з У??няй Еў??. К?і ? ??я? ўся? Сярэ?я??а ??ў?? ????? ??лю, я?я
????і з У??у ? Б???, ?? ??ь ??ю?а ?? і мя?, ??з ? ? З?? ? Б????м ?? ??і
??ш ?????ыя ???: з Пр???? — ??, з Вя??? ?я?? Лі?ў??а і П??? — ?? і
«ля?ыя ???», з Р?іі — ??ы, ??, ?н і пя??. Рэ?а ў?? ??????, ???і і ????,
я?я ???іў гэ? ???ь. А?? гэ?я ????, я?я м?? ? ў???і? ??у, ????іся ў
??????х ??? — ?х ?????? п??ах, ?е ???? ???ў ????і? з ???х ?я?ў ? ????ую
???. У ??? ???? ???? ????ся ў ?шэнях ????х ???, а ????я ?? — у ?шэнях
????х ??.

Т?ім ??м, ???ія ?я??ы ??а р???і, якую ??с? ??о ???? я? ў??я??е ???
?вязяў з ???? З??няй Еў??, і ??? і?і ? ?ся??ня гэ?й мэ?, ?о ??я? ? ???у
Лі???й ??ы.

1. П??? І?ля??й ??ы. Бая?я ?ея?і на тэ???і Б???і

1.1 А???э?е ???? ў І?ля??

Да сярэ?і? XVI ?. І?ля??я (Лі???я) ?я??а ????я ў ???і?х ?р’ё??а
ў??ы?????а ??ісу. Гэ? ?ая??ся ў ??ую ??у ў ?????? ????? ??ы і ???? яе
???тэ?. П????ыя ? сярэ?я??? п???? ????я, і?ля??я ў??ыя ?р??? ?я?? ?аю
??ея????? у ??х ??? XVI ?. У? гэ? ў????ся ?? ? ў? ў ???м ????? І?ля??й
?я??ы.

К???? ???і?? І?ля?? ? ?????? ?????а ў ??х і??э?х у????я ???ія ???.
М??ў?ая ?я??а і Вя??е Кня?? Лі?ў?? ??ь ?о ????а ????? ? ?ея?яў ? ??рэ?і
??? ў??у ў І?ля??.

Ж?і?? Аў?? ??ў ?аяўля? ???ю ???ў???ь ???мі ў І?ля?? з 1552 г. У ??ім ??
? і??я?? ???? ?язя А??э?а ???ў?і ?? ?ч? ???? ??ы ? ў????і ??? ў??у ў
І?ля??й ?я??е. У ???? ??х я? ?? ?????? ў 1554-1555 ?. 3 ??? ?л?ы 50-х ?.
XVI ?. і?ля?? ???? ????а ???і?а ?ыя?тэ?? у ??няй ???? ВКЛ.

З?і?ў???ь ВКЛ у п??????? І?ля?? ???? ? ??гэ??а-????х ????няў і
????-э????? і??э?ў ???. Г?????? ???і?а І?ля?? ???я? ???ля?? ?ў??ыя р??
М??ў?? ?я??ы, ???? ???ь яе ??? ?????а-???? ????. А??а?? ???? ?д і?ля??й
тэ???ыяй ??ў ????? ??? ? ??і?ём ??? у Б???кім ?? і ???? ?а?ую ????ую
????, ?ю? ???ую ???ую і??????у.

К???я??е І?ля?? ?? ??? з ??? ????я ????-э????? і??э?ў ВКЛ. Р?а Д?і?
?я??а з Лі??яй я? ?ў??а-ў???я ?ё?. Ц?? ???? з І?ля??і ?? ???а Ж???ая
зя?я. Д?і?? ???? ?ях з’яўляўся ??м з ????ж?й?х ???ў ? Б??й??а ?? і ?я??
ВКЛ з З??няй Еў??й.

С?ыя??я ?н’ю??? ў ??? ???м і і??і ???? ????і ?????? ????ня ?ю??? ?????
?тэ?я? ??я ?вя?чэ?я ?’ё?ў ????? ??? з ????ў????? ????. З?і?ў???ь у ?шэ??
??ю?х ??х ВКЛ, ???ў? ??і?? ???я зя???я ??? ў І?ля??. М????ь ???? ??????і
? ?? ??а ?????х і?ля??х ??яў ??? ??ў?ую ???э?ю і ?я?у. Гэ? ??????ы ???
??лі? ???а ?аяўляўся ў ????іх ???ях у ??ыя ?? І?ля??й ??ы.

А?? ??ў??? ВКЛ ?? ???? ?????ь ???ыя ????і, ?а?ю?ся ????а ????? мя??? э??
ў Лі??і. С???ь ??? ВКЛ ў ??????н? І?ля?? ??ю??ся ў ????? ?ю??? ????????і
???? ?? ??х лю??.

А?? рэ?і??я ??й ???? ???у?ся з ???ім д?я?? з ?? І?ля??? о?э?. О?э?? ???р
В. Фю?тэ??г ??вя?і? ??ў у іх ???у і???ня І?ля??й ?я??ы.

З?я??і? ??у ? і?ля??х ???х, ??ў??? ВКЛ ???і? ??ю??е ў 1556 г. ??і???е
???р’е з М??ў?? ?я???, а ???а ??ў??? ??ыя ???? з К???м ????.

У 1557 г. Ж?і?? Аў?? ?’я?ў ??у І?ля??? ?дэ?. П???-??ў?а-???е ??? ??? ў
???? І?ля??. У ??? ????ння ? мя? ВКЛ з І?ля??і ???ў, О?эн ?ў ???? ???і?а
? ў?? П??? і ВКЛ. Дзя?ю? ??ю??й П????? ??? ? ў????і??? ????е у I?ля??
???? ?? ??і?ў?ая ??ыя. У ??ім ?? гэ? ??я? ? ??? ? ??? ???? І?ля??? ?дэ?
Г. К???.

Т?? ??й, у 1554 г., ????іў ? ?н? тэ?ін ???р’я ??ж І?лян?? і М??ў??
?я???. З мэ?й яго ??ўжэ?я ў М??е ???ся ????, я?м ?? ????? ??ь ???? ????
у шэ?? ???, я?я ??ялі ? ??ы. У в?і? ???ў ?? ??і?? ???? ??д??е. Н?? ??э?е
?р?? ??т ? “юр’??? ???”. З??а я? Дэ??? ????? ???а ?? ???і? ??ў??у ???і?
вялі?ю ???ую ??, я?ю дэ?ты ??з??і ? ???я 50 ?д. На ?ор ??? ??ўся ?????
тэ?ін.

У тэ?? ???, ?ўся ???а ??т ?а ???? ў????я І?ля?? у ???я ?ю? з П???й, Лі??
і Ш??яй. А?? 14 ???я 1557 г. ??ж ВКЛ і І?ля??і ?? ??і?? ????е ????? ?
???й ???????, я?е ???а ?? ??? ????? ??я ??чэ?я ў 1562 г. ???р’я, ВКЛ з
М???. К?і б І?ля??я ?я??а ?????я і?э???і ??й гэ?? тэ?і?, ?? ВКЛ ? ??
?авя?? ????? ??? ?ў???у ???.

22 ???ня 1558 г. ???? ?????а ??? ў ??і? І?ля?? ?????я І?ля??я ??а. Б?і
????? ???я ???. Як ????я, з ???-с??э???а ??? ????я ў гэ?й ??і ?? ???
?мя?я мэ?. Па ??м ????ы яны н???лі ????ыя ??? ???іх ??р ? ??ія ??і, ?з
????? ??? ??? тэ???і.

3 ???? ??ы ??ў??? І?ля?? ?????а ??а ??? ??няй ????. У ???? 1558 г. у
Ві?ню ??? ???о і?ля??е ??л??а. А?? Ж?і?? Аў?? ???ў І?ля?? у ????, ??іў?
??ю?? з М??? ????? ? лю?х ??? ? 1562 г., а гэ? ??ы? ? ??чэ?я тэ?і?
??ў?а-?????а ?р?ір’я. Для ??ў??? ВКЛ ???к ???х ?ея?яў у Лі??і ?ў вя??й
?????ю. Я? пэў? ? ??і?а? ? ??е ??? ?????? ??ы з ?? М??ы.

На ???у 1558 г. ВКЛ ????я ў ????м ??????ч?м ???і?ы. Р?? з ???рэ?? ???? ў
І?ля??, з?ў ???? ? са? і п???а ? ?ў?ё?м ???ы. Н???ая ???а ???іх ??р у
??ы 1557 г. у г?б П??ля і В?ы? (? ????ях ?с?ў??а ??, ????е ??? ?ся?? 20
?с. ???к) ???і? ??і?ў ???ы ?з ?я??ь ??у ? ?? ???? з К???м ?н??м. Іх
??ршэ?е ???? і??я?? ??ў??? ВКЛ ? і?? ????х.

П????? М??? у лю?м 1558 г. ?????і ?юз п???ў ????а ? ??ры з????і???
?ыя?тэт?. А??, Ж?і?? Аў?? ??? у С??? ??? ???? ? ???й ? ???я ?ея?і ????а
?? Д??т-Гірэя. У ??? мір з А??с?й і??ыяй і яе ???м К?м?ім ???? ?ў
????а?, а ??г 1557 г. ???????? як

???е ??????е. Лі?і?, ??м ??м, ???і ?бя???ь ?? ?р ? ?ў?ё?й мя?. А??у ж
??я гэ?? ? М??ы ?? ?в???я ??? ? ?м, ?о ?????? ????? з ёю ??ю?? ? ??е. У
Ві?? і???? К???? ???а ??ля??ся як ????? ???, я? ? ???яў М??ў?? ?я??е ?
?ў?ю ?ц ????? ???я ?ея?і ???ь Вя??? Кня??.

П?ля ???і??х ???ў ? ??? мі? ? ???у 1559 г. ??ў?ія ??ы ???ню ?я??іся ?
і?ля??й ????. А?э????я ў?? І?? IV ? ????э?е”???я??? ??????я”, і ? ?оў?я
?вязях Ж?і??а Аў??а з ???м ???іс?м Ві????м, ?о ??? я? n?? ???і?а ?
І?ля??. У Лі?е ??а ????, ?о М??ў?? ?я?? ??я ????ня Ін?я??і ??? ???? ??у
з ВКЛ. Т?у, ?ль? ??? ?ў ???п і??ят?ы, а ?????ы ??к ??ў???м І?ля??? opдэ?
??няй ???й ???? ??? ???ў ??я??я ў?? ?я гэ??. З?люч?? ў ???? 1559 г.
??і?ся?е ???р’е з М??ў?? ?я??? ?? І?ля?? ?с ?я пр?я??ня ????? п???.
В?і?м ??? ????? ???? Г. К??? ў Ві?ню ??а ??ючэ?е 31 ?іўня 1559 г. ???,
па??е я?й тэ???я І?ля??? о?э? ????і? ?д ??і?ую ???у Ж?і??а Аў??а. На
ў??д у і?ля?? ???? ?? ???? ?о? ???? ??а ВКЛ. Лі?і? ??я??іся ???я? і?ля??
? ??дк? ??іў?? і вя??ь ????ыя ????ім ???м і?ля??я ??і ? ?ў??? ???е ???.
У??н я? ???і?? ?д ???ы ??? ?ў?ё?-ў??нюю ??? тэ???і І?ля??. П?ля ??чэ?я
??ы О?эн ?ў ??а ?к?і? гэ?я ??і. Да ???эння ????а-і?ля??? ??мір’я, ??і?
???ы ?? ?ве??? М??е ?а ???д І?ля?? ?д ???у ВКЛ. В??чэ?е ??ў ?між І?ля??і
і ВКЛ ?????ся ? ??ц ?й?. На ??х ? ў??х ?? ?а ??і ? Ві???й ??? ???ўся ???
???і?ап Ві???м.

1.2 П?? ??яд ??ы(1558–1561)

У????е ВКЛ у Лі???ю ??у. З?лючэ?е Ві?н?? ???

1559 г. ад?ач?ся ў????ем ВКЛ у ?к ?????ў І?ля??й ??ы.

Кі?ў??? ВКЛ ?я? ? тэ???ю І?ля?? ?? ???? ?????, я? ????ўся ў ?ў?ё?-ў???х
?ё?х, ???? з М???? ?я?а?й. Р?мяшчэ?е ў??? ??і??ў у і?ля??х ??ях
з’яўля?ся ??? ???й. У ??? п??е 1560 г. ??? Кня?? ???і?ся ў ??х ?????
п???, у ?м ?? ў Рэ??, В?дэ?, В???ы і і?. У??? ж ??ў?ая ??а ў??у ?
1560-1561 ?. ??я???я ? ??і ??? П???-Г??эт-Э?эс-Ш?нэ??г-М?????н.

У????е ў і?ля?? ???? ????ж??я і???? ??ў??? ВКЛ ????? ???э?я ???н з М???.
На ??????м ??? ??ў?ія ??ыя ?? ??? ??? ????? ????іх ??????ў у ?м, ?о
ўвя??? ??к у Лі??ю ?? ????? ??? з ?? ?ля?ў. Ц??м ???а, ?о ??і? ? ?іной
і?ля?? ??? ?????ы ??я? ??шэння і?ля??й ???? ?? ???в??? ??? тэ???і
І?ля??. А? г??н? з??ай ВКЛ ?? ???ячэ?е ???ы ? ??і Дз??, я?я ?я??а
?ў??а-ў???я ?ё? ??? з Б????м ??м, і ????? ??????і ????? ???і ? ???м
?бярэ?ы. М??ў?і ?к у ?аю ??у ? ??ў ??? ????? з ??і??. П??? ў Ві?? ?????
? ???ння ??, ?о, ня??зя? ? ????я ??????я ????і, ???? ?р з М??ў?? ?я??? і
????? ў?ца?? ?? ???і ў І?ля?? ????а. У ?іў? 1560 г. ??і? і?ля??х ???
В?дэн і В??? ???ся ??ыя ???і ??ж ????і? і ??ў?і? ва?к?ымі ?????. З??? ?а
іх ??? ?пярэ?і?я.

М. С???ў?і ?? ?а ?ў?ю ???? ??ў?? ????й ??оў? ?д вя??м ????ім ???м, з
??????? ж ?? ??і? ????яю? ?а ??? а????я ???.

3 ця?м ?? ???? ??? ???рыўся. А?? ? ???????х ???х ?ея?яў ? ???. М??ў?і ?к
???ў ???? ? ?ў?? ??я??ня ???і ВКЛ.

У ???і 1561 г. ??ў?ая ??к?ая ???? ? ?? з ???эй?м ???? М. Р????м Р?? ???
ў ?????а ??? ??к Т???. Э?? ? гэ?й ???? ?ў ??м, ?і?аю? ??п у гэ? ж ?с
??ыя??м Ф?і? – ??й з ?????? ?э??? у І?ля??. Га?і?н у ????? ??у Т???, я?
? ?ў ???а ??тэ???а ??э?я, ???? ?? ? ????. Н???? сю? вя??іся ????ія ??і?.
Ц??м ????а, ?о ??? Т???а ?ла ????а, ?б ???? і?ля??? ??ў??? ??? ??і?ў
???? ? ????ыя М??? тэ???і. С??а Рэ?ля ў??у 1561 г. і я? ???д ?д ю????ю
Ш??і, я?я ???а ў??і? ў ???? ? і?ля??я ??і, ???? кі?ў??? Вя??? Кня?? ??э?
ў ??ш ???? ???????і ??й ??????? тэ???і І?ля??й ?я??ы.

У ?іў? 1561 г. ??ўся ??т ???? ВКЛ М. Р???? Ч??? ў Р?у. На ????х Р?зівіл
??? ????ы, я?я ???????, ???д Р?і і ???ярэ?? І?ля?? п? ???э?ы ??э???
Ж?і??а Аў??а. У я??і ў?ў і?ля?? ?к ??іў ???? ???у ??э????а ?????ня,
????і? і??? і ??і?і ?ў??? ??ў, ???і? мя??? ??ў??? ? ???ых ?ві????яў
?????а і???а? ў ???е ??м ????м ??я??, ?????ь ?тэ??у ня???у ?????? ??а?е
??ю?х ??д, ??і ??у ? ???е?е ?ня?х ??ыя??м і?ля??х тэ???й. М?і?р О?э? Г.
К??р і ??? ар??іскап Ві??л? ??? ???? ??у ў я??і ???ў Жы???а Аў??а.

П???ы ?????ся ў Ві??. І?ля??я ?????? ?я?? ?а ?? і???е п???і ?д ??э???
??? і ВКЛ, і П???. Iх ? ?д???я? ?’ё? і э?????ь ????й ???? з ?? Вя???
Кня??. Гэ? ????і?ся з ???яй ??ў?іх ??? ??ў ??? з М. Р????м Ч??м, я?я ?
ж??і ?я??а з ?ля?? ???ю ? п??????ня І?ля??.

А? з ?вя???? ?г?? ?ня??я ???? ???мі ??х ??? ? тэ???і Ін?я??, ????с ?ў
?????. У ??ю??й 28 ????а 1561 г. ??? І?ля?ы ????а ????і? ?д ?????ую
ю????ю Ж?і??а Аўг??.

Д??а ??????? ??і??ю І?ля??й ?я??ы ў яе ??? ??я?е і ??рэ?е ? гэ?й тэ???і
??х ?я???х ??к?р, ?????? ???а-??ў??у ????у. На ??бярэ?? ??? І?ля?? ??
???? К?ля??? ????? ? ?? з ?р??м Г. К???м. С??а ? цячэ?і Д?і? ў????я
З??і??е ?????, я?е ????а ???? Ж?і??у Аў??у як вя???? ????. Кі?ю?я ?ў????
?т ?к?? ???ў Г. К??р.

А???ы ????ня ў?ю?? ў са? ??ў?я ???ы і?ля??? ??. Да іх ????ся: ??? ??
???ю ???, ???л я?й ? ???і?ўся ? ??ў??а ??а, ???е ?????а ???а ???м ???м,
????? ? ???? на ??рэ??ы тэ?ін ? ???е ???х с???э?яў, ???? ??лю ?я ??
яўрэ?ка? ????ня.

Т?ім ??м, І?ля?ы ???? ?ў?ю ??????ь ? ў????і??? ???х і ф???а ???? ???
“?я??ы ў ?я??е”.

Дзя?ю? ????м ??і??м ??ў??? ВКЛ ?? ????? ???ля?? ????ую ???ыю. Ж?і?? Аў??
? ?г ??ці ? рэ??? ??чэ?е (і?????ю) і?ля??й тэ???і ? ВКЛ з-? ????я п???
???? ? Свя?э?? Р??? і??ыяй ????? ??і, ?м ???м ????? з’яўля?ся І?ля?ы.
В??м ?ў ???а ???ў? ??яд ? і?ля?кую ???ку ВКЛ з ?? ?????й ????? ??і. В??
?ы гэ?м ??а??, ?о ?ў???, у 1566 г., І?ля?ы ў? ж ?? ??ч?іся ? ВКЛ і ????і
????? ??к? ???????? ????яй.

З?лючэ?е ??? 1561 г. ?? ?дав??м ???? ???? ВКЛ, ?е ён ? ?ў ?ў?м з-? ў???я
??н ? яе ??і??я. Р?а ?я??а ???? шлях з Б????м ??м. Гэ? ?????? ???
??тэгі?? ??э?е ???.

Р???я ???ая і??????а ??? ??? ???ыя ????? ?я ??лю з Еў??й. А????е ????м
?д Ры?й ?? ??й з ??????? ??ч ??ўні?? як ВКЛ, ?к і М??ў?? ?я??ы. В???ю? ў
1561 г. ?я???ь ??ў??у ?с???, Р?а ?????я т??і ? ???е ?п??ў???. А?? ??і?н
ВКЛ ?м ?к і ? ?ў ?????. Г?? ????ся ????? ? 1581 г. П?ў?, у ???х ??і?х я?
??????ь ?? ?????й. Ф???? Кня?? ?сяг?? ???х ????, ???сю?іў? ?? ??ў ? ???ю
??? тэ???і ??й І?ля??й ?я??ы. А?? ??ў?ія ????ыя э?? ? ???? ????? ???ь ?т
??ю?я ???, ???? зя???я ў???і. З??т гэ?? ? ??ы ??ю?? ?? ВКЛ ?? ў????а ???
???ы І?ля??. У???? ??н?а ?????у ?ё?? ?ў??ў ??? ?????ся ?я???? ?ар? ВКЛ.
На ???у 60-х ?. XVI ?. выя?ўся ???п ???ў ?я ?????і э????й ???ы гэ?х
зя??. Да ?? ж з’я??ся рэ??ая ???а ???????й ??ы з М??ў?? ?я???. Р???ё ???
у І?ля?? у ??ы 50-х – ???у 60-х ?. XVI ст. ????а ??????ь ??й ??ы ??ж ВКЛ
і М??ў?? ?я???. Ня??зя? ? ????і ?т??іх ??? ??ў ????? ???р’е, ??а ????а,
?о ???і?? ??у ??е ??? ця?а.

1.3 Д?? ??яд ??ы (1562–1578)

В??ыя ?ея?і 1562 г.

П???ы ???ыя ў М?к? ? ???у 1562 г., ?ця??і ?ў? ??. Гэ? ????ва ?я?? ?? ???
і??я?ў ??ю?х ??ў ВКЛ. Н????ы ca??? 1562 г. ????ія ??? ????? ??д ? ???ыя
?ёны По??? зя?і, ??і? шэ?г ???ў ? ???? О?ы, Д??ў?,М?і??а, ??іў? ??? гэ?х
???ў. 20 ?я 1562 г. вя??е ????? ??? ? ?? з А. К?б?ім ???о ? Ві???.
Т????ае ?ая?е ля ??? ????ся ?м, ?о ?? ???ы ??? і ????? ????. Н???? ?равы
??і? вя??іся ў Вялі?я Л?і, ??іў? ? ??? ??? С??а. Во?? ВКЛ ???а ?????
шэр? ???ў ? ????ія ???і, у ???н??, ???? ???? С???а і ???пя?? ????а ????я
ў???н?. Д??я ????я ????, ????? ?ё? С??а і А??і. А????а ???? д?р ??ў
????й ????і збо?. П??м ??????х ????яў ??а ?м????ь ??ж ВКЛ і К??м ?
????ых ???х ?ея?ях. На ???у ??ня 1562 г. ?ым?? ??? ???о ? Мцэ??. У ???
І?н IV ???ў ??і? ?д???? вя??й ???ы с??? ВКЛ, ?і??ў? ў? ?? ? ??р ??р.

З??ая ???я ??ея ???ся 19 ?іўня 1562 г. ??і? Н??я, ?е ????іся ???? ?ё??
?ў??ў ? ?? з ???ім ??і??м С. Л?ня???ім і ????? ??? ?д ???? А. К????. Па
??? І?? Г???а, 15 ?с. ????іх ??і?ў ?????я? 4 ?с. ?ля?ў і ??і?ў.
П?ьс?-??ў?і ??д ??а ??я?іўся ў ??? ???? ??ы, я?е ?? з ?? ??ў ???? ??й, і
? ??я? цэ?? ?я ???і?ў ??? ????? ?л ??ыя?ля, ?бя? ??я??я ???і ?вя??х ??
??і?ў. Урэ?е, ?к???ў? ??я?? ??нт, ?? ?ля?ў і ??і?ў з ???цю ???і?. Літ???
??? ???? ўся? 15—16 ???к. 3 ?????а ?? ? ?? ?ю ????я, па ??? ??х, ? 1500
? 7-8 ?с. ???к. Гэ?е ??жэ?е ???? ??? ??а ??й з ??ў?х ??? ???э?я ??сін
І?? IV з А. К???м, я? ?? ?а ?? э???? у Лі?у. В??ню 1562 г. ???й ??ў??ю
????ся ??ў?і ?к. ВКЛ ў ???і 1562 г. ?? ??іла ??д ? ????я ???і.

3 ????м ?? ?я?я ?ея?і ????а ????іся. В??ы? ?ея?я? 1562 г. ???ўся ????ы
э?п ?????я?я Вялі?? ?я?? Лі?ў??а і М??ў?? ?я??ы. Д????ыя ў??, я?я ???ся
ў гэ?м ??е, ? ?? ? мэ? ?ся??ня ???х ???х ???ў, ?? ? ??? ???шэ?е ????? і
????е мя???а ??????. У ??? ???х ??ў ? ў???і? ??я?ая ??? ў????х ??т? і
?????я ??ё? тэ???і ??іў??. У цэ?м гэ?я ?ея?і ?ві?ы ?? ????? ?яў?я ?? і
рэ??ы, я?я ??ся ў ???а з ??ў, і ?я?? ????ую ?ў??? ?ы ????х ??? ????.

С??а П??? ў 1563 г

П??аю? з ???я 1562 г., ????ае ??ў??? ?ч?о ????? ? ?ш??? ???ы ? ВКЛ. С?
?с яе ????ў? і ??я??ня ????, ?о ў?? і???ся ??і??? ?????ь ф??р ?????і. У
???с? ??яд ?я?я ?еян?, як ??і?, ???а?ся з-? ???я??х ?? ???’я і ???ы??і
????ь ??ія? ?з вя??х ???. У ??? ?с ? ???м ??? ????і? ??ь ?ўн? ???а. У
гэ?х ???і?х І?н IV ???ў ??ця?? ?з ???л??ня ?ё??ю ???ю ?е??ю. М?а ?о ?г
????ь, ?о ?я ў?? б?? ?р?ы П??к.

В?? ???? П??? ????ся, н?эў?, я? ??я?э?? ? Д?і?. З?? ??? ?рэ?ў ? Ві??к ?
????? ?я?, а ў? ?ў??а-ў??няе ???а ВКЛ – ? цэ?? ???. А?? ?????? ?? ?е, ?о
П??к ????? ?вя? ? Д?і? з І?ля?а?. А?ю? ??? ??? ?? ????ь і?ля??й тэ???і,
у ?м ?? і ???й Р?е – ?????й мэ? ???ня І?? IV. У ??м ??????і ???ы ? П??к
????? ??ў??? ???? ??? ???ы. П??я з іх ?? яў? ідэ??і?ы ?р??р – ??????я
????ў?га ?????? з ?? п?тэ???ў-лютэ?н. А??і? рэ???ы ???т ???? ???е ????
ўзя?е ????ім ??м з ??ю ??а Еў??і?і П???й, я? ??д гэ?м ??ў?ўся ў С????.
Т? ?м? ????ў??ся ??вя?і??ь ??і, я?я ???а ???? вя??ня ?я?? ? ?? ??а.
Н???ыя ?ы ??????і ???ы ? П??к ц??м ?і?аюц? ў ??э?т ????? ?????х
????а-??ў?іх ???н. Гэ? і????? ??ў?ім ??м ц???а ??? І?? Г???а, ??к??е
і??э?ў у І?ля?? і ?ц?ў??е ?ы??х ??р ? М??ў?ую ?я??у, ?о ????ў ???п ???
Ж?і??а Аў??а ў К?м. У?? ?ы гэ?м ?цэ????я ?? ? ў? ? і?ля??х ???х, ?е ў
?????я?і з ВКЛ М??а, ???ў?, ????а ??ы э?п ????.

Р?э?е ? ????ў? вя??й ???ы ?????а ??? ? ВКЛ ?? ??я? ў ???і 1562 г. У?
??????ы п?і?ы ?? ?????а ў ???й ??э???. П???м ???ы ?э? ??? 30 ????а, ?? з
М?к? ў М??? ???іў ?р І?н IV. З??ў? ?м ??іс ???, ён ???? ?????ю ?? ??у ?
5 ???ня 1563 г. у Вя??х Л??.

С???? і ???? ?я ???іі ????а ???е ?а ????ь ??оў??а ???. П?ля ??????я ???
?нн? і ??а??яў ?ж? ???і ? ???ы, ?о ??ў?я ??? ??? ???? ? ??ш ? 60 ?с.
???к. А?? у ім ??ся і вя??я ????ь ????? ?л. Трэ? ???а ??ач?ь, ?о ў ???
?? 150-200 ??? ??????а ???у. Ш? гэ?? вя???у ??? ??? ???ь???і? Лі?і?.
К???? ????х лю?ей, я?я ??і? ?сля ??? П??? ў ?с?ў?і ??н, ???? ўся? 2 ?с.
?л??. Вя??, ?о ?т ??о?і?ся ?ы ???ія ?ё?ыя ?? ???сцю 500 ?л??. У ??у ??ся
? 20 ? 40 ???.П? ?? ?????а ??? ў Вя??х Л?? у ???? ??? ВКЛ ????ся ў? ?
???у 1563 г. А?? ?????ыя ??? ?? ВКЛ ?????? ???? П??? ?ця??и ?я?а.
П??і??і ?? ?я?а ???? ??????а. П??с ??? П??? ?д ???? ???а ?? ??? 2 ?с.
?ў??ў з Вя??? Кня?? і 1400 ???іх ??і?ў. 3 ?кім ??м ???м ???? ???ь ???с?й
??? ?? ????а. Я? ???я? ў бя????? ? ?цэ Ч??? ў?? ?с ??? і ?? ???? ???і?
п?? ?бя??? ??у ????? ?л ??ыя?ля. М??ў?ія ??і ???і ? П??? 31 с???я 1563
г. і ? ???і ?с ???? ??д з ?іх ??ў. Я? ???? ??? ??? ??? ??ыя?лю ????ы,
??рэ??ю? я? ???і і ?бя? ?я?я ???і. А?? ?д ??? ??і?ўся яў? ? ? ???ь ???н.
Д???а ? ????і?, і 1 лю?? 1563 г. ???ія ў?? ???? ??? ? ???? з ??ыя??м. Я?
??і? ???ня ?ню ? 9 лю?? 1563 г., ?б ?????, ? ??? ???? ? ??у ???. М??ў??
?????? ?????а ???? ?я ????а ў????я ??х ???й ??л ???. У?? гэ? ?с ???я
??і? ??і?? ?? ???ы ? с?н ????а ???. А ў??? 7 лю?? 1563 г. ? П??? ???а
ця?ая ????я, я?я ???? ў ???? ??ў?ю р?ю ў ????і???і ?э??і.

9 лю?? 1563 г., ????? ???і???ь ???ў і ў??ўшы ??я?э?е ????? ????і п?
????? с???, ???? ???? і ???? ??а ў???? ??д ???. М??ў?ія ??і? ў???іся ў
????ю ??? і ?вя?? ?й з ?????. П??ыя ???, я?я ?????ся ?т, ???? ?? ???т
???, ???? ? і?і ў В??і ??к, а ???а ў ????і ??р. Т? ????я ? 11 ? 20 т?.
???н. Р??д у ??? ????ў ? ??яў ?????ю ???? ???іў??я і ?? ??й з ??? няў??й
???ы ???.

П?? ??? ???іў ????м ??я??ь ????ю я?э ?іжэй ? ???? ??. Да 13 лю?? ???ы ??
????? ? ў?м ????ы ў????яў. С?э?? ?с?эл ??а ? ??я? 13—14 лю??, а ???а ???
я??х ?? ????? ???? ???. У ?э??і ???эўся ??р, ???? я? ? ?? ?я?й ?????.
П???е ? ?аяўля? ??ў?? ???іў??я, яў? ў???я н???а ??? і і?э?іў?м ?т????ім
??м. Б??????ь ???і?а ???і? ???н ??? ? ???? і ??? ? ???ь ???. М??ў?? ???
ў??? ў ??д 15 лю?? 1563 г. П? гэ?м ???, я?я ?????ся ? ???й ???, ???і ?
н?я??х ???? ???ў-??????. С? І?н IV ???ў ??і? ?іх яўрэяў, я?я ????ся ??я?
??чэ?е. Б???? ????а мя?а??а ?????я ????? дэ???? ў ?ыб М??ў?? ?я??ы. Па
???? і????х ??іц, ?? ????а да 50—60 ?с. ???к. У ?й ? ?с ???і ?а ???е
?і?э?е ???іх мя?? і ?ях? ??эй ? ў? з’яўляю?а ??????і.

А????е П???м ?бя???а ????ім ???м ???? ??тэ??? ???і?а. На іх ?? ??? ????я
???я ???я ????. П??х І?? IV ??і?ў вя?? ????? рэ???. А?нуў?ся ў ця?ім
???і?ы і ? ?ю? ?г???? ?я ???а рэ??у, ??ў??? ВКЛ ???? як ?? ??эй ??ю??
???р’е. М??ў?і ?? ???іўся ? ???р’е ? 15 ?іўня 1563 г.У чэ??і 1563 г.
????? ??ў??? ?????а ??ў?? я? ? 1 ????а. У ?аю ??у ??ў?і ?к ?я?ў ? ???і
??ў?ць ?р ?? ? 25 ???? 1564 г.А?? у М??е ???і?ся ???ь ???р’е ??? ? 6
??ня 1563 г. Д?л????я ??і? ???ы ?? ?вя??? ?ы??м у М??у вя??? ????? з
ВКЛ.

І???? ??? ??ў???і ? ?????? ?????у ?? ?ня?а ??чэ?? зя?? ? ??м ??? Д?і?.
Ц? ???іў з ?????а ?я ся? ??жэ?я, ?о ця?р ?ё П???е ?я???а ? ??е ?????
???? я?. В?і?м ??оў?іх рэ?? у ?? П????, я?я ???ся ў??у 1563 г., б?о
??я??? мя???а ?????? ? ?ыся? ? ???? ????? ???, а ??м з ?м ???е ???шэ?е
тэ???й. Т?ім ??м, ???м ?????а ??? ў??у 1563 г. ?????я ??ь ?я ??бярэ?ая
П????. Гэ? ?? ??я ??о??ая ???ія, ???ў??я М??ў?ім ?я??м ? тэ???і П???й
зям? ? ў?? ?с І?ля??й ??ы.

Вя??е Кня?? ? ?і??ся ???а з М???. У Ві?? ?? ўпэў?? ў ?с???????і ???ў і
????ў? ????ім ??м ?д іх ????ём ??? ў?? ? Лі?е. У Вя??м ?я?? ??зя??ся ?
???? ????а ??, я?? ??і? ???і? у ???у ??э? ў ???? С????, ?е ??о б ???а
??э?е ??ў?іх і ???іх ?л. А?? ????ы рэв?ш ??ў??? ВКЛ ????а ўзяць ??? 1564
г. М??і? ?? ??ы, ?????я ў М??у, ???ы ?? ????а ? ??ючэ?е ???р’я ??? ? 1
??ня 1564 г. Ж?і?? Аў?? ?? ў??ў вя??я ??? ? ????у з ?? К??, ??я? ?? ?
???? ??ы ? ????іх ??ях. У ?й ? ?с п???ы, я?я ????? ў М??е, ????ся
???пя??.

У??ая ??а 1564 г.

З?ў ???ў ??ёў ? ??ў??я ??н? д?я?яў. Ц??м ????а, ?о ???а ? Літ? ?????я ў?
??д ???? ???ў. М??ў?ія ????ы ?????і ?рэ??ыя у??, ? я?я ??і? ??? ? ?глі
???і?а. У ???? 1564 г. ???я ?еянні ?? а????. Вя??я ???? ???с?? ??? ?????
???і? з П??? і С????. Я? ???ы ?? ???а ў ???ку О?ы і ??рэ?а ????? ? ???.
П?ля ??э?я ???я ?? ????і ??? у бок М??а і Н????а. П?? ??? ??ўныя ?? ???
ВКЛ ?????ся ў Л???. Д?? ?о ????а ??ў?ая ????. А?ы?ў? ???і ? ?? ?????а
???, 26 ???ня 1564 г. ??і? ?й?і ????ч я? ў ???? У?. Н???? ???ся ??ая
???а з ??оўс?м ?????. Лі?ў?? ??? ???? ??????ся ? ?й?. Лі?і? ???і ў?р з
?? ??ў – з ??гу, а ??м і з ??. Лі?ў?ія ?ў?ры ??іся ? ??і?м ??ыя??м пя?
??, ?ы гэ?м ?? ??кіх лю?? ???? ў рэ?х і ?гі?? ? ?к сялян з ?????х ??к.
М??і? ??? ??? ???а ??ў?я ????ь ????ў. П???е ?ё?? ???, ?????е ? тэ???і
ВКЛ, у У??? бі?е 1564 г. не ў???і??. На ??? ?ю я? ?????ся ?б?? Б???а.
Д????ся ?а ?й, ?ля? ??? ў ?к тэ?? ???х ?ея?яў, ??к ?ў??? ?? ????ы ???м
???э??а ???а М. Р???? Р??а, я? ??я ???? ????іх ?л ? ??ў у гэ?м ??э?.
П??й ???ія ?ў?? ????, ?о іх ?ў??а ????і ??? ? ??а ?я?х ?ея?яў, к? ?
??я??а ?????і ????.

К?????е ??? ВКЛ ??а ??? аб ?????і ў ??х ?я??ы ???а ??ыя????а ???, я?е ?
??? ??ы ?д У?й ?????ся ў ?ё? Д?роў?, ?????ся ?м, ? ????ях Я. У????,
???м. Гэ? ? ???я? ???, ?о ???я ???а ??? ??і???. Т?у ??я ????? э??? ???о
???н?, ?о ????а ?????а і з ????? ????й ??іў??, я?я я?э ??? ? ??? ?а ???м
??? П. Ш???а. В?????ю ?лю ў ?я?х ?ея?ях ???ь ????? ???? ???ў ?ш??і ????
і ??і?р Фі?н К??. Уся? ?д я? ??????м ?????ся ? пя??т ? 2 ?с. ??і?ў.

Х?чэй ? ў? ??я, ?????я ?д ??ў???м Ф. К??, ???ся ? п??? лю?? 1564 г.
Д????ся ? ????м ??я?э?і ?????а ???, ён ???ў ?????? у ім ???ыя ???і.
А???і ???? ??? у ?к ?????а ??? ?? да?а?л?аў. Я? ??і ? ???ую?? ?????ім
??і??м ??, у я?м ????я?ся, ?о ?ў??? ? гэ?? ??а п??? вя??е ??? ??і?ў.
В???я К??м ??? ?? ?ы ?? ???а ??ыя?? ????ы рэ?? з?і?х і ????х ??? Ул??й
??ы ????іх ??і?ў. М??? ?ў ?????ы ?к, ?о я? ? ??і ? ??і? у ?? ??ыя????
“???ы”. П?ля ??к???я з ????? ???? ў ????ім ??? ???ся ???. Ц??ія ?я?? ?
??? ?????а з ??ў?ім ??к?, ??ю? ??? ?а ??? у бяс??? ??а.

Кі?ў??? ВКЛ і???ся ?????ь ?р??у ў У??? ??е ў ???????х мэ?х, ?цэ?ую? ў??
? ?м, ?о ??і? ????ся з ????і? ???? ў???і ???, ?з ???? ?ля?ў. М. Р???л
Ч?? ???ў ???? ? ?іі ВКЛ з П???й, я?я і?і ? В??ў?ім ??е, с??ў?ся ? ??ыя
??? ў ВКЛ. З?лю

чэ?е ?іі ?? ?ця??а ? пя? ??ў. Г??? ??? ??к У??? ??ы 1564 г. ??ю?ўся ?я
??і?ў у ?і?э?і ???й ??к?? ??й ?? ??іў??, у ??ую ??у ????? ???у ???. А??
????? тэ???я??х ?? ??я ??ы ?я??а яе ????? ???-??тэ??ы э??. В??а ВКЛ ?
??я? ???? ?р ? ????і ў ??іў?ка ????? зя??. М??ў?ія ??? ???іся ???р?ь ?
ў?м ??? ???ярэ?? П???? і ? ??? ??бярэ?а Д?і?. Лі?і? ?к і ? ???і у ?іжэ??
?? ????? ?д ??? ? ?аю ???ь.

В??ыя ?ея?і ??я 1564 г.

У??у 1564 г. ???я ?ея?і зноў, як у 1562 г., ??я? ??у ????х ??? ?вя??х
????х ???ў ? п???х тэ???ях ??іў??. П??я?а ????ся ????і ??ў?іх ?ў??ў з
І?ля?? ? П????у. Ч? ? ?? ????ім ???м ў???ся ??? ??р. А?? з ??ў?х цэ??ў,
??? ??цяўля?ся ??? ? тэр??ыю ВКЛ, ?????у ????ся С???к. М??ў?? ???а??е ?
???? ?м?? ??ш ???? ??? тэ???і ВКЛ. Да ідэі ??я??ня ???????й ???? ???ь
М?к??? ?я??ы ў ВКЛ вяр??ся ??? ???ю 1564 г. Ця?р ??? ?? ???? ? ?ё?ыя ??.
У ??? ?????ся 4900 ??і?у,3700 ??? (?????), ? ??? ??ў з ВКЛ, у я?х, ???е
???к ??ь ?е ?? ?ля?. Мэ?й ???? ??? ?ў ???ы П??к. Лi?ў?а-???? ??? ???о ?
г??а 16 ???я 1564 г. В??а ? ?? ?????? ??і ???, я? ??ь ?о ? ?? ??ат.
Лі?ў?? ?????? ??зя??ся ? ???ую ??у. А?? ?ск??ія ??і? ????ся ў ???іх ???,
???? ???ю ?я ся? ???у ??я?? ???ы. На ???? П??? ???і? ????я ???? з Вя??х
Л??. Яе ?????ь ? ??рэ??ся. 4 ????і? 1564 г. ??і? ???і?, т? і ? ??ў?х
??ўн? ?ея?яў ? ??? ??а.

П?іў?я ?ея?і ?д П???м ??а ?я??іся ?я ??і?ў ????м ??жэ??. М??ў?? ???, ?о
???іу з Вя??х Л??, 6 ????а 1564 г. ???? ??к Азя??а, ???? ???? ???? п?? ?
??? ??? Д?і?. З?? Азя??а ?ў ???? ???й ??еяй ? ?? ?і??? ???? ?д У?й ????у
г?а. Я?э ?з ?? ?????, ?о Кня?? ? ?? ?п?????і? ???у ??ыя?ля э????ю ???у.
Гэ?я ??? ???? ??ня?? ??ў??? ВКЛ.

У 1565 г. ???я ?ея?і ???? с?ю ?????ь, ?? ??яў? ?р??р ??????х ??? ня???х
????х ??д? ? ???ыя ??і ??іў??. А?? з ???? ??? ??? ?? рэ? ???? ??? ???? ?
???у ???? 1565 г. ? тэр??ыю П???? зя?і. П?ля ???я?? а??і К???а ???а
???ія ???ў? ?? ??рэ? з ???м І.А. Ш???а, я? ???ў з Вя??х Л??. П??х,
????а, ?ў ? ???і? ??і??. П?ля гэ?й ???і я? ???і? ??ню ? ????ім ??ыя??м,
?е ? ???? я?, ??і? ???шэ?і ? ў?й ?ў?ё?-???яй ??? П????ы. П???ія, а ???а
дэ??ія ???і з’яўля?ся і ???й ?’??м ??ая?? ???ў з ?? ?????? Лі?е ???
І?ля??.

С????а ? ў???м ???ы ВКЛ ???а ?? ???о??. Р???а?я ?т ???ія ?ё?і? ????? ??д
у ?ён С????. Я? ??і? ????і ??? і ??і? ??д ??ыя?ля ў ???? ??. З?? ????
???іх ??і?ў ?вя??а ў ?к С???? зя?і, ?е ????? ????я ???і.

Р?-??з ???м людзям ????я ??????і?? ???м ??і?ў. Т?, 8 чэ??я 1565 г. ????і
вая?? П. М??аў ??іў ??б?іх ???ў, я?я ??лі ? ????ую ???; у ??? ???іся 62
????. П?з ?а ?і ?е ж ??е ????я з ?????ім ???м, я? ???? 1200 ???к.
М??ў?ія ??і? ўзя? ў ??н 23 “я??”. Няў??м для ??і?ў ???ся і ??д ? ????ія
???і – ?ы вя??? ??д ?д ??????м I. Л?? ????я ???, у ??? ?? ў ??н ?ў ?я?
?м ????р. У???, ?я?я ?ея?і 1565 г. ? ??а??ся і?э?іў??ю. А???й ??е ў
1565-1566 ?. ?????? э?дэ?я ??, я?я ??і? ў гэ? ?с Н?????у, П??ч?у і
С??нш??. Я? ????ся ??? ???д? ў ??? ??? 1566 г.

У сярэ?і? 1565 г. ? і??я?? ??ў??а ?? ?? ??ў?? ??????я ??і? з М???. П???ы
? ?ры ??? у гэ?м ???у ? ??, ???? ?????к ВКЛ ????? вя??ь П??к і С???к, і
??а ??я???я.У ??яд 1567-1569 ?. ??ія ???, ????ю? п?і?і ?ля П???, ????і
?э??і С?а, С??, Сі?а, К??ы, К?ья?, У?яты, Т??ля. У??? в??ыя ?ея?і 60-х
?. XVI ?. ???? бя??э?ую ???? ??ў??а ??? ў ???? ????. А?? ??і? ????і
????ім ??і?м у ??я??? ????х ????. Гэ? ??а ???? ???х тэ?т?ыя??х ???ў ВКЛ
? П????. П?ля ???????х ???? 1563-1564 ?. ??ныя ?ея?і ??? ???? ????. У
1566 г. ???я ?й?і ??? ?????е ? ????? тэ???і П????, у ??? ?? ?м з’я??ся
??я ????я ???. У ??? ??? 60-х ?. ??і?м ў?лося ?і?? ?р??у ў ???м ?????я?і
? ?? ?к. В??й ???й ????й ?? ????е У? ў 1568 г. А?? цэ????я ў?? ў ВКЛ ?
??ла ?????? ??????? ???х ??й. Ві?ня ?? ???ю ??э? ў ??? ????ы ?я ў?аў??я
??х рэ??? і ??шэ?я ??? ???????? ???яў. Не ?? ???ў??й у ?? ?? і М??ў?ая
?я??а. В?і?м ????? з’я??ся ??ючэ?е ?????? ???р’я ў 1570 г.

1.4 Лю?і??я у?я 1569 г.

П????ы ?іі.

3 ???? І?ля??й ??ы Вя??е Княс?а Лі?ў?? ????я ў ????й ця?ім ???і?ы.
В???ая дэ??а???я, ???п ????? ???ў а???? няўд?ы ў ???х ?ея?ях, я?я з 1562
г. ?о вя?ся ? тэ???і Б???і. Б? ???? ???? ?д ???й ???й І?ля??, ???? П??к.
Б??ы?а ??і ???і, ????іся ?????ія ?ён?і, ?о, ??к, ? ???і? ???х ???ў. С??
ві???а, ?о ????? ??і? ?рэ?ю М??ў?? ?я??ы, а ?м ??ш вя??ь ????я ??і Кня??
? ??. Т?ая ???ыя ???? ????ую э?? ВКЛ і?і на ??ш ???ыя ???? з К?????м
П?ь?ім. П???? ідэю ??? ?іі ????ў к??ь ???і і вя?? ?я? ??ў?і Ж?і?? Аў??.
У 1560-я гг. ??ўся шэ?г ???, як ????х, ?к і ???х у ВКЛ і П???, ? я?х
?мя????ся ў?? ???? ?і???а ?ю?.

У ???і 1562 г. з’?д ?я?ы ВКЛ, ?о ??ўся ?д Ві???м, ???ў ??ў?я ????ы ?іі з
П???й: ??я??? ????х ??? ?я ???я ???? ??ля і вя??? ?язя, ?????я ????
???ы, ??жэ?е ?я???-п???? ?ля ?вюх ??н.

П???ы ? ?іі.

Hi ?я?а ? ???ы ? ??? ін????? ў ??д К????? П????, я? ??? ??? ?я???? ?ю? з
???? ???? і ??? ?я ??шэ?я ????х і і?? ???? ??ў. С??а 15 лю?? 1563 г.
П??? ў ??е І?ля??й в?? я?э ??ш ???а ???? ?????? ?я ВКЛ ???а ?ю? з П???й.
У ?і-чэ??і гэ?? ?? ??ўся ?? Кня?? ў Ві??. Лі?і? ????ся ? ???? ? ?іі і
????? ? ?? у В??? дэ??цыю ? ??ў-??, ?я?ы і г. Ві?? ў ?л?? 28 ???к. Ві???
?? ?????ў і????ю, ? я?х ??? ВКЛ ??о ??ю?? ?ію.Т?і? ў??? ?лі ??ючэ?е
??ая??а ?ю? ?вюх ?я??,я?я ?? ????а ???а, ????? са ??ы ???х ??ў, а ???а:
???я ??ы ??я ?р?э?я ???? ??ў. У ?й ? ?с ??м ??ў??ся ў? ??ы і ????і ВКЛ,
????іся ??ыя ??ы і ??, ????ў??, ???. П?і??ая э?? Кня?? ??рэ?і??,?о ????
? ?іі ??э?ы, ?б ???? ???ую ???? ў ??я??й ??е.

П??с ???ў ? ??е ў В???, я? ??ўся ? мя? 1561-1564 ?., з ?ёй ????цю ?я??ся
?пярэ??? ў ??я?х ? ???? ???? ?і???а ?ю? ??ж ?ля?? і ??і??. П??? ?к ????
????ў ? і?????і ВКЛ у ??д П??чы. Лі?і? ж ??? і?і ??й ? ?юз з ???? ???? і
????й ??няй ????й. Ч? ця??ся ў бя???? ?рэ??, а ??я ???? ??? ВКЛ ?д ?????
26 ???ня 1564 г. ў ??е ?д У?й дэ?г?ыя Кня?? ? ч?е з ????м вая??м і ????м
Мі??? Р????м Ч??м ???е 22 лю?? гэ?? ж ?? ???? В??? і ???а ????.

У? ?з ??і?ў ? В??ў?ім ??е ?? ??я? ?а ??ыя ?я ???й ?іі ?шэ?і. 13 ????
1564 г. Ж?і?? Аў?? ???іў П??? ?? ????ыя ??ы ? ВКЛ. У ?й ? ??ь ?? ?????ы
ў?? ?’я??ня Кня?? і К????? (???? і???р?ыя П???й ВКЛ).

Саюз ????ўся ? ?? М??і?? ?іі 1501 г. Т?ім ??м, ???і ?к ????ся з ???і
???й ?іі. П???, ?о і Ж?і?? Аў?? ??ш ?іляўся ? ????а ??я?у ?’я??ня ?вюх
?я??. У???, у гэ? ?с ? ???? ??ў?м ??і???м ?’я??ня ВКЛ і К????? П?ь??а.
Як ??і?, ???ю? ?? ??ў?я ???ы ??й ???і Ж?і??а Аў??а: ????е, ?о ??? ??м
??? ??? ????ы ў І?ля??й ??е і ?????е ???ня ???? Я???ў, ??я ?? ?ў ???ы
??? ??т ?????? ?іі ??ж Кня??м і К?????м.

3 1564 г. ???ч?я э?? ВКЛ ?яляк і???ся ?ця??ь ?????? ?іі. Гэ?? ?????? ??а
?? І?ля??й ??ы, ?я??я з ????? ????і, ?ся???і ???м Кня??, а ???а ?в??э??
???н М??ў?? дзя??ы з К???м ????. А??я ??, ?? ?? ???і рэ??ы ?я???? ??
ВКЛ. Т?у ???і?? ????іся ??ы ў П??? (?? 1564 г.) і Пё???е (???к 1565 г.).

У 1564-1566 ?. у ВКЛ ?? ????? ???????а-тэ???я??я і ???я рэ??ы. Б? ????
????ы, ???ы ?я ў?й ??? ?я??? ?д. У ???х ????ся ??і?, ? я?х ????ся ? ?а
дэ??? ? ??? ??. У???, ?ля ??а ў ?я???м ??і ??? ????ся. Б? ?????ы ??
С??т. Рэ??а ?????а ????? ???я ?ў???? ???э?і, ?о ?? ??й з ??? яе ????ай
?????. М??тэ?я Кня?? ??? ? рэ??ы 1564-1566 ?. ?д ???м Ж?імо? Аў??а, я?
?ў ????? ????ы на ?’я??? ВКЛ і К????? П???? і ????ў ????, ?і???ю ?
??т?ыю ???іх ?? ?я???? ў????ня ў Кня??. Т??? ?? ??рэ?е ??я??-????? ???
?вя??? ?я??? ??а? ВКЛ ????? ???? ?ю?і? ў ??й ???? ?ця??ня ?іі і і?х
???ў.

П???ы ? ?іі ?? ??я??ы ў 1566 г. На ??е ў Б??? (???ік-?і?? 1566 г.) ??і?
я?э ?з ????і ?? ???е ?’я??? ???: ??? ???, я? ?і??? ??м ВКЛ і К?????м
П???м, ????я ??ы ?іраю?а ў ???юх ?я??? ? ??е ??ная ??няя ????, ?е ???,
????е і ?? — ???я.Па ????, ???я ????? э?ты Кня?? ў ???н? ? ў?ў ?іі
?????я ?й ?, ?о і ў 1563 г. Т?ім ??м, і ?я?а, і ???ы і???ся ? ??????
?іі, ???-????? саю? з ????? ??????і Кня??. 3 гэ?? ў??? дэ???я ВКЛ
?????ся ў ??? 1566 г. у Лю?ін ? ?? К????? П????, ?е ??? ?я ?????ня ?ля??
з ???яй ВКЛ, а ? ?я ??ючэ?я ?іі. Урэ?е, Лю?і?? ?? 1566 г. ???ўся ???і??.
А?? у ??ы 1567 г. ?????? ?іі ??а ????? ?я ўся? ?????а ??? ВКЛ. П???ы з
????ім ?????м, я?я ?????ся ў??у гэ?? ?? ў Г???, ??? ў ??к. У??, ????я
???і М??ў?? дзя?а?, ?? ??????і ?я ??і?ў.У ?й ? ?с ??ая ???я ???ія,
????в?ая ў ВКЛ (???ая ????ь ??? ??м з ???і?м ?шэ??, ?ё?і?? і ???ім ????
????а ?ля 50 ?с. ???к), ????ся ???і??.П??л ?к ?а?й ????і?? ???ы, ня??зя?
? ??і?ую ?????ь у ??? Ж?і??а Аў??а, я??? ???ў ?????ь ?я ВКЛ ??няй ???? ў
??я??м вя??? І?ля??й ??ы. Гэ? ў ?аю ??у ????н?а Кня?? ? ?????і ???ў з
?ля?мі ? ?іі.

У???, ідэя ?ю? з П???й ?? ??? ???сю??а ся?д ?я???. Н?ярэ?д? Лю?і??? ??а
1569 г. ???? ??ік ?ў ??м ?с?м ??з – ?з ??ючэ?я ?іі ??д ? вя???. К?? ???,
у ?і 1569 г., ?? ??з ???? і ?????ія ??ы. П?? В??і, П?ля?а і Ж??? ???? ?
??х ???? ??????я ?ў???? ў ??? ?іі. У 1566 г. ??ы Ві???? ?я???а ??і? ??эй
???? ?? з К?????м П???м, ? ???іся ??? ????і? ????.

З????, ?о ?я?а ??ш ? ???аў ця??а ? ??ы і ?? ???ў?? ў ??ючэ?і ?ю? з
П???й. А?? ??і?ё ??? у 1560-я ?. ????, ?о шля?а і?а ў ???э? ???? ????х
???? (Р????ў ? Х????ў) і ? ?? ?????й ????? ??й, у ?м ?? ў ???і ??ючэ?я
?іі. Т? ??ш ня? ?ія?х ???ў ?вя???, ?о ?я?а ВКЛ ????і?? ???і ??я?
аб’я??ня. Як ???э?я, так і ?я??? ????і ? ?ў???? ?юз ?вюх ?я?? з ???м
????, ???? ??няй ????й і ????й ???? ?ы ????і ???й ????й ????і ВКЛ.

Лю?і?? ?? ??ў ??у 10 ???ня 1569 г.,?е і а???я ??і??е ?? ?іі.

Ця?ія ??? ??ы ?? ?????ы П???й, ?б ???і? ВКЛ ??? ? ??і??е Лю?і??й ?іі.

1.5 Трэ? ??яд ??ы (1579–1583)

П?цяг і ?вя?э?е І?ля??й ??ы

Хі???ь ???р’я 1570-1573 ?. Д??? 1570 г. ? ?????м ???р’і ? ў Ві??, ? ў
М??е ? ?ч?ся ????. У Вя??м Кня?? ?я?ся, ?о ?р у ??ы ??? ?? я? ????, а ?м
І?н IV ?я?ўся ?????ь ????у ?я ??? ?юз??ў у ??е ? ???і ў Э??іі. Вя?? 1571
г. ён ?кі??ў ??а ў С??ул, ?б ??ю?? ????? з ????й і??ыяй. Саюз з Т??яй
????? ? я? бя??у ? мя? з ?????м К???м ????, н?я??у ў???няў я?? ??э?????
??д Д??т-Гірэя: ??іў? ?д Т?? ??ч?е ???, т? ??іў ??? М??ы і ??ў у К?м
вя?? ??н. У ????? 1571 г. І?н IV ??ў ??д ?п?? ??? з Н???? Вя???, ?е ??
?сяц ???? ??іў ?ея?і і ????? ?р ?ы ў??, ?о Ш??я ??е я? Рэ?? (Т?ін) і ў?
і?ля??я ??і.

Ж?і?? Аў?? ? ???ў ???р’я і ??т ???ўся ? ???о? ???іх ??р у 1572 г. ??м з
і? ў??? ? М??е. Ён ??зя?ўся вя??ь П??к ??? ?я?м, у ??н ? ?с??і ў І?ля??.
Вы?я??, ?о ????і ?р ?пярэд? ????ся ? ?? ??я?. Для ?????ў ?????я ????? ў
М??у, ?е 21 чэ?еня

1572 г. к??ь і вя?? ?я? ??р, ?к і ? ??цявіў? ??х ???ў. У Рэ? П????й
??ўся ??яд ???а ?????я (1572-1573) і ???? з М??ой ??? ??? і?ы ?р??р.
К???ю?ся ??н?м, ??? Рэч П????я ?? ?ня? ў?т??? ????і, І?н IV ???ўся ????ь
??? з П????і. У ???і 1572 г. ён ??ёў вя??е ??? ў Э??ію. 3 і??а ?ку, ?
??яю? ??ы ў І?ля??, ?р ??м з ?????м э????? Э???м, ???ім ???м Ю??м III і
ф????ім ???м Г???м ?? ?этэ???ь ? ???? ???ў?і ??д.

Без???ўе і ?а?т ???у Рэ? П????й.

Х?ь ???ы ВКЛ б?і ???ь ?????а ???, ?????а ?? ?????я пэў?й ??ля??цю ў
?я?ы, ?? ??й і вя?? 1573 г. з І??м IV вя?ся ????? ? ????цях я? ?р?ня.
Ка? ж ?я??ся, ?о ???і ?? і ??і???ў я? ?????ы ў Рэ? П??лі?й ?????ю???я, у
І?? IV ? ????я ?я?х ???. П???а ? ?р?й ?а??? э??? ў ?і 1573 г. Ге??а В??,
? я?м ?ая? П??, ???? Ма?? з В??, ???х лю?м ?я?м ?????? ?????? ?н???
?р??ь ???ую ???. Г???? ?????і ?? ??м ???і? ???ь Рэчы П????й, ?б ??зя??
яе: І?? IV ????я б ВКЛ, а Г????м – П???. А?? ??я ???у Г??? В?? ў Рэч
П????ю ? В?а, ? М??а ў? ж ? ??? в??, а ў? ў чэ??і 1574 г. ????? ??? ?ёк
у Ф??ыю, ?б ??я ??? ??а ??ня? ?????ю ???.

П??с ???а ?????я (1574-1575) ?р І?н IV ??м з ??м Фё??м ?? ?лю?ўся ў
???ую ???ію ў Рэ? П????й. К? ?????? ???ю ся?????? ?язя Стэ?? Б??ыя, Ма??
ў??ня? ?аю ???? з В??.У 1575 г. ? В??ў?ім ??е ???? ??????і ? М????я? II,
?е ??ш?цю ?я?ы ???м ?ў ??? Стэ?н Б???. Т?ы ????ія ??ы ??е?і ў Рэ???? ???
???у Рэ? П????й ??ж ??м і Г????м. З?д? з ім М??а ???а ?? ????? ВКЛ і
І?ля?а?, а і???? ???ў ? П??? і П??ю. Т??і ??? і???а? ў ????і? 1576 г.
?і?? гэ? ?бя??? ?? у ??ў.

Стэ?н Б??? і ў????е ??ы.

П?ля ???я ???м ???ім і вя??м ?я?м ??ў?ім Стэ?? Б??ыя, я? ??? ????ся з
ця??ця? (Г??? ?ў?? і ???ўся ????? ??? ??ля) ?р І?н IV ???? ????я ???я
?ея?і ў І?ля??, к? ???ь ????? ??????? іх. У 1576 г. ????ая ??я ??? ??а ў
??? Рэ??, ?е ця??а няў??. Т? ? ?? ??? Стэ?н Б??? ?ў ?ня? ??????н?м
Г???а, ????ія ?я?? ? 1577 г. ?ня? ў І?ля?? ??ш?? ??яў і ???ў, я?я ????
Рэ? П????й. Ня???я ?? ВКЛ, я?я ???ч?і ?м не ??і іх ????, ?? нярэ?а
????ся п???. П????ы ??? Стэ?? Б??ыя з І??м IV ? ??? ????а ?? ?я??
ў????лю???я ???і: ?р ?????, ?б я? ????ся ? П??? і ?ня?х ім І?ля??, а
????? Рэ? П????й ??і? ??ў?й ??? вя??не ў?х ??я??х зя?? ВКЛ і І?ля??. В??
?? ?????й. Стэ?н Б??? ??ў ?а ??д ? П??к і С???к я?э ў 1577 г. I як ???
я? ў??ся ???і? Г???, а ў 1578 г. ????? ўрэ?ля?? ???? з К??м, ???ся
????ў? да ?????? ?ея?яў.

А????ў?ую ???? ?????? м??? ???? ????? ???ы і ?я?а ВКЛ. В??ў?і ?? у ????
1578 г. ???ў ?шэ?е ? ???у ??ы ???ь М??ы і ???? ???? ????ў? ? ???х
?ея?яў. Для ??ду вя??й ??і ?і??ся ?????ыя ???, ??? ????ня, ??? і і?. З??
??і і ????? ???зіўся як ? мя?й, ?к і ў ???х Б???і і Лі?ы. Р??я ?ня?рэ??я
??я ??ыя? ??я?ся ў ???? Ві??, Пін?а, Мя??я, Б???а, а ???а ў ??я?ў П???.
Г??? ????ся ў Ві?? (? ?лю?? ??? Б??ыя), ?????ся з М???? і Г???а. К?і
Стэ?н Б??? ???ў у Вя??е Кня??, ? ?т я? ў ??ыя??? ??? ??? ???ы і ?я?а,
я?я ?ў? ??? рэ??у ў ??е з М??? і вя??ня ??х зя??. У Г??? ??? ????? ??
??ы і ?я??ся ? ў?х ??? ВКЛ з ???й, ?б ?я ???ілі ???і?е ?шэ?е.

Тыя ????іся ? ??ік, і ???е ??ка ??? ??ву ?ею?й ??і. К?я мя?э?а С?р, ?
мя? ????а-??ў?? ?я??ы з ?с?ў?і? ў???ямі, у ??? 1579 г. с???ся ?’я??ыя ??
ВКЛ і К??ы. П? ???? ?????і 56 ?с. (30 500 ???к у ВКЛ і 25 500 – у К??е)
???ая ????ь ???, ??р???? ? тэ?? ???х ?ея?яў, ??? 41 ?с., ся?д я?х ?? 30
?с. ??і?. Б???? гэт? ??і ў???і ???ы Вя??? Кня?? — 23 ?с., з я?х 10 ?с.
????і ???кія ??ы, 9 ?с. – ?с???е ?шэ?е і 4 ?с. – ???ыя ?ў??.

П?? ? П??к.

Лі?і? ?і? і?і ? П?? як ??ю ??ую ????ую ?я??ю, ? ?й ??? яшчэ ?? ??????ю
?я ???ы. А?? ? ???й ???е ?? ????, ?о ??ы ў?р ?э? ???? ? П???. А????
Стэ?? Б??ыя ??? ?ыя?тэ??? П??? як мэ? ???а nax?у ?????і: ??э???я ??і ??л
я? ??я? ?? ВКЛ і ? ????а ??, а ўзя?е П??? ???я? ў???? ?зі?і Ві??? і
?рэ?? І?ля?? ? цэ????х ????іх ??і??. Не????? з’яўляўся і ?і????ы ??: яе
???? ?лю? ?????ся ??? П?ац? ў Б???і і Лі?е, ????і ??ля? ??о ?? я? вя???
? ??м ??т? ??ы.

П?я?я ???ня ??ля, ?о ????? ?ы ??е, 12 ??ня ???і? “М?і?? ? ???”, ?????? ?
???? ?ў. В?? ?вя???я ??вя?і?й і ????, а яе ???ы ?я??іся з тым, ?о І?н IV
??іў ?? ??ы ???я?м у І?ля?? і ВКЛ, ?е ???ў П??к, а ???а з ?????цю ??ю?ць
?р з ??м.

А?ія п??а ? П??к ??ўж Д?іны, ????іўш?я ?ля Ді?ы ? ????х ??? ? яе ??ы
??г. К? ???і?? ???а?я ????а ??і?? ?????і ???, ???д ?ў ???ы ??г?д ??і?
????? ?я?? Мі??я Р???? і ??? К??? Б?е?а, я?я ??? ?б????? ??д. К?й ?
??а?? г?? ???? ?язю?? і ??чэў. Б????а і ня???я ??? ?????? ?х вя??й ??і.
Па ?я? ???ы з ?? ???і ????ыя ?рс?? ???м ?э??і: 23 ??ня – Ка?я?, 31 ??ня
– К???.

Д????ся ?а ??іжэ?е а?іі Б??ыя, ????ія ?я?? з По??а ?с???а? ????? ?????х:
я? ?я??лі ???іх і ??ў?іх ????, я?х з ?ўня? ?? ???іся у ця?іх ???, і,
??я?ў? іх ??ы ? бр??ў, ???? ? ?цэ н????.

А??а П??? і яе ця???.

А?ія Рэ? П????й ??? а?о? 11 ?іўня. П? ???м ?ў ?????ы ??? ? ?с?ў??а ?? і
ў?х я? ????, у я?м ??????ся ? ??а?ўля?а, а ????і? ? ?к ??ля ?о ???? ???
і ???і ВКЛ. Т?, х? ???е ??ю, Стэ?н Б??? ????? ????е ??іс?х ??? і бя??у.
М??ў?ая ??? П???, я?я ????а ?ля 6000 ???к, ??? ???? ???, і ў? ???? ????
ў В??і ??к, ?????ы ? ?? ?л??ня ў ?????ую ??э?ю. 3 ?? з??і? яе ? ўяўля?ся
????. Да ў?х ця???й ????ся ?’?т??я ???ы: ????ая ?? і ?м??я з ёю ?ё?
П???? ?? ?????, ?? ??? ж ?ўс?? ???я ???? ???? вя??? ??? Рэ? П????й. А?ія
??ла ????, у ???х я? ???і?ся ??л?ь ?з’?? ў ????я ??і ? ??м ??? Д?і?. Т?
??м бя???я ??? ?к ?ня? ў?о?? в?ы ў ?цэ, ?о я? ???? ?с? і с???а ?? ця???й
?я ???: д?ўля?я ў????і ??а ????, ?к ?о ў? ????і ???? іх ?ня?? я?а?
???іся ???і. З??а ж ???л?я ????й ???. Ц? І?н IV ?аяў ?? з 40-?ся?? ???м
у Н????е Вя??м, ? ???аю?ся ? ???я ???зея?і. Ён ?яўся ???? ?ля?й ???і з
??яй Рэ? П????й і ? ?ў ???? ?ея?яў. У сярэ?і? ??ня ??? ? ???? П??? 8 ?с.
????ў Б??а Шэйна і Фё?? Ш???е?, ?е ??я ????ь ? ??а ??м??. 3 П??а ?р
?кі??ў ? ВКЛ ????я ???, я?я ў ???у ?іўня ?ся??і Бі?а, ?е ?? ў Бі?? з
???м з’я?ўся ???? ???? Мі??й Т???, ??? ?вяр?? ??д. Са ??? ?? Стэ?н Б???,
????ю? ?л??я ??, ??цэ????я ?д П???м, я?э ? ???у ???ы ????ў у І?ля?ы, ?д
П??, ? С????у і ў ?к С???? н???і ?т ??і?ў.

П???і ?д Д?і?ю

М??я ???, ?о ??ь ня??? і?і ў? ??, б?і ?ю?і?м ???? ??і?? ў П???. П?ця?ая
??га ????а ??т ??ля, я? ???ў ???х ?ея?яў, ?? ? ????? ??м ? ????ся. А? ?д
??ц ?іўня ??? ?рэ?е ????ся, і гэ? ??? ж ?я?? ???ыю. Як ??? 29 ?іўня
ў??ся ???? ??ля?я ?? ???, ? ???? ж ??ь ???? ???іся. Т?, ?о ???ўся ? ??а,
????, ???ім ???і? ???? ?ж ???й ??лю і вя???м у М??ў?ую ?я??у. Н???ыя
???я ?я??, ????ыя ? ???у, ? ???? вя??? ? ???ў??у. А? ???я ??? ??і??
?????ся ??? і вя???я ? ??, я? ???ў ??я??ь ??х ??і?ў у і?? ???? ??? — ?б
???м у ???? ??е ??і ??? ??ы П???. 3-? ??? ? ?????х ??? у ??я??м П??? ?
ў??ся ???? ??жэ??а ў ??р ????, як ?? ??ў ??? і вя?? ?я?. У???ая ??? п???
??? ў ????м ??ры. У ???е ?ў ???? ??і?н у ???е 400 ?ў??ў ??і? і 500
пях?ы: а ??ў?я ?? ??і ??я ????і р??і ? і?ыя ??і П????. У? 4 ???я ????і
К????? Л????а ?? ?я? Т??ля. На ???а???е С??а, ??й з ??х ??? ????іх ???яў
на П????, ? ?? 3 ?с. пя?? і ??і? ??ў вя?? ??? ??? Мі??й Мя??і. Г???н
гэ?й ?э??і, я? ???? ?ля 5 ?с. ??і?ў, ??т ??я ???ля?і П??? а??? ???ўся.

Т??і 11 ???я, ??я ?? ?ён ??? і ???ў, ???ая і ??ў?я пя?? ў????я ў ?э??ь
С??. Гэ? ??ь ???ся ??м ???? ? ўсю ???ію: ? ?к ?????х і ў ?? ???? ?ля 4
?с. ???х ??і?ў, ???а і ?? ??і?ў Мя???а. П?ля С??а ???і ?я?? Мі??й
Д????й? ???ў ?э??ь С?у і ў???ў яе ??і?н ???: 6 ????і? 1579 г. ?ля 6 ?с.
????іх ??і?ў ??? з ?э??і, ?кі?ў? ўсю ??ю, ??? ??? і ????ў. Н?э?е ў ???
1579 г. ?т?іц?я ??і???і ???? Ня?э?у.Т? ??ы ?д ??ў??й ??ы ??ёс вя??е
??жэ?е М??ў??у ???у. П??с П???й ?м??і ?? ?і??ы ? ???е? ў ??н ?л? ? 10
?с. ???с?х ??і?ў і 16 ?я??ў, 120 ця?іх ???, ?ся? ?ляў ??? ня?рэ??й ??і.
П????е ? ?ы ???? ??? ??? ? ????к ? Г????, Ш??а і М?і??. Ц? І?н IV ??я
??? П??? ?я?ў ?н ??х ???няў і ???ў ???е ??р??. А?? ??? ???? ??у ? ??я
вя??ня ??? П???.

П?цяг ??ы і ??д 1580 г.

В??ы ??, ????? ў В??? ў ??? 1579 і ???у 1580 г., ?ў ??у ? ??яг ??ы і
ў??іў ??я ж ???і, як у 1578 г. Н?ы ??д ???ь І?? IV ?ў ?????? ? л?а. В??
?????? ??? рэ???? ?мярэ?е, ??ю? яе ? ???? ???ь “?і????”, ??к гэ? ? ????,
?о я? ????я ?я?? у ?тэ??ях ??????ў??я ???я? і ў??ня? ???я??а. У ВКЛ яе
????? ????і?ў ????ы ??д і ????ў??, і ??э????а в?????я. Ц? І?н IV ўсю
??ую ??? ?? ??????? ???? ????ў ????ь ?ч?? ???й ???іі ? ??яй ???, ??к
Стэ?н Б??? ? ???няў ????ў? ? ???. Я?э ?л? ??? ён ?? ?????, ?? ???ася, ?о
ў ??? ????яў ???? ??а Н???? ?ў ?????ы Г??? О?ік і ў ВКЛ ?????я ??а.

15 чэ??я Стэ?н Б??? з Ві?? ?аз М?? і Б??? ????ўся ?д Ч???, ?е ?? ????
??э????а ў?й ??і. А??ь ????? ??? ? Вя??я Л?і і ? С???к. М??ў?і ?р ? ??ў
?а ???? ???, ?? ???ў ??? ?і?? і????ю ?? ? Ві??. У сярэ?і? ??ня ў М??е
???? в????м ??? ў?р ? П??е ? ? С????. Між ?м ???я ???, ?????я ???м 18
??ня ?д Ч????, ????? ????а мэ?й ??? Вя??я Л?і. З?? гэ?? ??? ??аляў ???
?рэ?? М??у ? І?ля??, вя??? якіх ?? ??ў?й ???й ??ы. Н?????е ??э?е ?? і
?е, ?о з Вя??х Л?? ????? ?? б ???ь ? П??е, ????ь я?м Стэ?н Б??? ????ся ў
????м ??е.

К? ?ця??ь ??у ??ыя?ля, ??ль ??? ? С????? ????а ў ???і?? ??е Фі?? Кмі?
Ч??????а, я?? ?? ???? ???? мя? ВКЛ з ?? С?????.

Т? ??м ??ў?я ??я Рэ? П???т?, ??????я ??, ?м у ?с П???й ???іі (??? ????ў
гэ? ў Л???, ?е ??ёў ??? ?ляд), ??? ?х ? Вя??я Л?і ў??ж Д?і? і Усвя?і. 3
Ч???ў ??? ???о ? Ві???, ?е ??зя??ся: ??ў?я ?? ??? ??? ў ???? Вя??х Л?аў,
а ??? ???? ? ?? з ???? ?н??? Я?м З???ім ?? ????? ? В?іж (?? ??і? ?а??
??ля ???? ?я?е гэ?? ??? ім). П?ля ?? як у ??? ??рэ? ???н?і я??і ў????і
В?і? ??рэ?ся 6 ?іўня ????? З????а ??? я?, ???ўшы ??т ?? ?я?д. Па
????жэ?і Стэ?? Б??ыя ???ыя ????ія ??і? ?? ????ы ? ?лю. У ?я ж ?і Мі??й
Р???л ???? ?? (ён ???ся я?э ??эй, ?м В?іж), а Мі??й Д????й з ???? ?я??
???ў Н??ь.

Т??? ???а п??у

У ??ы ?і?я ??я Рэ? П????й ??? ??? Вя??х Л?аў. Ш???ся?ы ??і?н ?я??і
???ўся а??ня? ??д і ??іў я?,????ся у ??? ??у. А?? ????? ?? ?э?ыя, і
?????? ??рэл, ??? 1 ???я ??а ???ў ім. П?і?і ?????а ц?а І?? IV ???? ?
???? ??і Стэ?? Б??ыя, і, ???? ??? ?? э?к?ў?,??? ???? ????м ???? і ?????
? ў??ся. П?? ?ря ў? 2 в??ня 1580 г. ???? ?д Bя??я Лу? з ?а???й ??ю??
???р’е.І?н IV дэ???? ??ў??ь ???ц? ? ??? ? П???, ?е і ? К?ля?? і і?ля??х
зя??. А?? ??? ???ў, ?р ?? ??м??і як ???жэй ця??ь і ??? ??я???я. К?і 4
???я ў??ся ???? ?ну з ??ля?х ?ж ????няў і ??р ?? ????? ??ь ??к, ????
???лі???. П??с п???ы ?э??і ???с?е і ???? ??? ??? з-?д ???лю ?????ў і
???ся ????, ????. . С?? ???ё?ў ? ?я??і ў?? ??т ? ?ж?, я? ????ўся ? ????я
???. У ??? в?? ???? ?? п??? ?? лю??.Б??? ?????ўся ????ць ??к, ???ў? ў
Л?? ??ш ? 3 ?с. ?ў??ў. Я?э ??? ??? Вя??х Л?аў ?????ся ???? ???ь ін?х ???
І?? IV. П??? ?яв?а Мі??й Д?????? ??? у ??? Н??ь, я? 29 ???я 1580 г. т???
???ля?ў, а ?? 13?? ????я Азя??а, ???? як?а ???? ? ??а Мі??ю Ра?і??.
Н?э?е 25 ???ч?? ???ля?ў ???к З???, м??ў?і ??і?н я??, як ін?х ???, ?ў
????ы ? ???у.

К???я 1580 г. я?э ?л? ????ў? ???? ???ю ???? ??? Рэ? П????й ?д ?????
??яй. Яе ??і? ??? ???ля?? тэ?р ???х ?ея?яў, а пя?? ??а ????а ??я ?????ыя
?э??і. У? ??і ???а Д?і?, я?я ?? ??? ??тэ??? ??э?е, ???іся ў ??х ??і Рэ?
П????й. Па ???й тэ?і? ???ая ??я М??ў?? ?я??ы ? ??а ?р???а з ?ў??? Стэ??
Б??ыя, ???? з ????і ??і??, ??ія з я?х ???і ?? ??ы ў Ф???, І??іі, І??і і
і?.

А?? ня??зя? ? ???я ???і, у Вя??м Кня?? з 1580 г. ????ся ?????я ???і.
Шля?а Б???і і Лі?ы ?? ????? вя???м ??х тэ???й, а ??чэ?я і?? ??яў ?
????ся. Ад э?дэ?і ??, я?я ??і? ?? Рэч П????ю, ???ю?ся ? ? К??? ? ??ў
Вя??? Кня??, ??а ?ця??а ??я: ????? мя?ую?, ?о з 48 ?с. ?ў??ў, я?я ??і
ў?? у вя????? ???е, яе ?вя?й ??а ?ля 10 ?с. ???к. У? гэ? ???і? ??і?ю,
я?я ????а ????а і ???ся ?р’ё?? ????? ?я ????ў? ?эцяй ???ы, ?????? ? 1581
г.

В??ў?і ?йм і ????ў? ?эцяй ???ы

В??ы ?? 1581 г., ?о ????ў у В??? з 22 с???я ? 8 ????, ??? ? ??яг ??ы і
ў??іў ?? ???? ? ?э? ??д ???ь М??ў?? дзя??ы. Стэ?н Б??? ???ў ????ў?й ?
??а?і з Г???. 1581 г? ??ўся ў??м ???і?? рэ?? ???ў Фі?? К?? ? Вя??? Н????
і С??й Р?ы, я?я ???і Х?м і ?з ??т вя??іся з ???м. М??ў?і ?р ???? ??? і
???ўся ???і? ??лю ў? І?ля?ы (? ??ючэ?? н???іх ????), ???ў По??, У?я? і
Азя??а, – ?б ??? ???? ?? ??? Вя??я Л?і, Х?м, В?іж і З???. А?? ???? з
???м ???і, я?я ???і ў Ві?ню 26 ?я, ????ся ???і??: ????? ??а??н? Стэ??
Б??ыя (??? І?ля?ы, ??е???ь ???ы ? ?пярэ?ія ???я ???іі, ?з??? ???? і
і?.), ????ія ????ы ????ся ? ????? у іх ????? ???няў.

У ??? 1581 г. Стэ?н Б??? ?ч? ?і?? ?д П???м ??? ?я ?эцяй ???ы – ??? ?
П?оў. М??ў?ія ў???я ?? ? ??? ?? ????і ?????п??ыя ?ея?і, мя?ую? ?а???
Б????е П?ня??е. Ц? ?? не ?ў я?? ???? ?ея?яў, ? ? ??ў, ?? ??е ?і??? ў?р
??і Б??ыя: ён ??ў ??? і ? С???к, і ? Т???, і ? Н???д Вя??, і ? П??.
М??ў?ія ?я?? ???і ?д М???? і Д???у?м ? 40 ? 70 т?. ???к і ??? ???. П?
??ц чэ??я, ?лі яшчэ ?ў??ся ?р??ы ? ??рэ?і, ? 20 ? 30 ?с.????іх ??і?ў
ў????я ў ВКЛ ????ь ??і ? ?бярэ?ы Дня?а. Я? ??? ???? Д??ў?,Чэ??ў,
М?і??,?е ?м? ?? ??а ?????і. К?я М?і?? а???я ??а ??ж ????і Княс?а і
????ім ???м,?е ????і ??і? Вя??? ?я??.Т? ????????я ???ія І?? IV ????ся
???і??: А?ія Стэ?? Б??ыя ?і??ся ??? ???а і ??? ?вю? ???? з П??? ??? ?
З??? і ??й. Па ??? Б??ыя в?? “????я ????”, я?? ў???ляў ???ую ?????.

На ???й ???е ў З?а?? ??? ???? ????? ??? П??а п??і ? Вя?? Н???д, ??м ?
п?????ы ? ??ы,??к ???? ??? ? ?я??ся, і 47-?ся?ая ??я Рэ? П????й ??я??а
pyx ? П??.

Ця??? ?д П???

П???і ??д ?ў ?? ?????? ?пярэ?ія ???іі і ??ўся ????а ???а. А П?? – вя??
??д, ???? ???? ???ік?ыяй, ??? ??а ??????а ? ???ы. У? ??ыя ?і ??гі, ???й
28 ?іўня, ?? ????я ?????і. Для а??і ўся? ??да ? ??? ?л, ?я??ся ???? і з
?????. В??? з П??а і і?? ??? ???ня? д?я?і Рэ? П????й. П?ля няў??? ???,
?? 7 ???я ?н???я і ня??ая пя?? ???ся ў ???а ??і ??? і ???а ця?ія ???,
??? ? ??? ?а? я?э ??. У д??? ???зя?? у ??? Стэ?? Б??ыя ?????а ???.

П??і? ???а ????? ця?і ?с. Па ???, чэ?ь у ???е ??? ???? ? ?к к??я, ??
Ш??і ???іў ?іх ?? ??я??ь ??. Між ?м І?н IV ???? ???ў П?? ? ?лю ??. 3
вя??м ?й?? ён ?аяў у С???. На ???? П??у з Вя??? Н???? ?ў ???ы ???
ся??ся?ы ??? ?????а ???, я? ў??ся ??? ??і?. А??і? ??я??м ???ся і ???і?ы
рэ? ???а ??і? К???а Р???? з Фі??м К??м (??м 5600 ??і?ў) у ??іню М??ў??
?я??ы. Я? ??? ?но ? В??, ????? ???я ??і???і ?ля Ржэ? і ??ь ? ???? ў ??н
??? ц?а, я? ????ўся ў С???. А?? гэ?я ???і ? ??і ????ь ця??а ???і?а ???
?д ???і П??а. У 1581 г. у ??ыя ?і ????і? ў? ??ў ??. Ж??? ????? ? ?л?у і
??? ?? зя?я?і. 3-? ???ў, ??? і ????і ??э? ??ь ?э? ????а ??а? ўся? ???. 2
????а, на ???й ???е,?? ??я? ?шэ?е ?ы?? ??? і ?????а ???? П??а. П? ??э?яй
???? ??ую ч??у ??і, а ???іх ?вя? ????? ? ???я ??э? – у ????ія ??і ??ж
П???м і С??й Р??.

П??ір’е як ??жэ?е І?? IV

Ня??зя? ? ця???, Стэ?н Б??? дэ????? ??? ??р ????я ?????й мэ? ў ????м
??е. Да ??ш ??ў?х ?ея?яў ?р??і і ??ы, я?я ???ю 1581 г. ?ня? Н??. У ?й
???? І?н IV ????ў ?д П?? ??х ??? ?я ??ючэ?я ??, ???іў? ім ????? ? ????
ў?х І?ля?? ??? ? П??к, Вя??я Л?і і і?ыя ??і, ?ня?я Стэф?? Б???м у
1579-1580 ?.

Пе??? ???і у ??ы Ям За???і, ?о ??ж П???м і З??а?м, 15 ??з?я 1582 г. ?т
?? ??і?? ????не ? 10-???м ???р’і. Я? ў??? ???????ся, ?о І?н IV ???
??ўля?? ? І?ля?? ? ???ь Рэчы П????й і ? П??? з ???мі В?іж, Азя??а і
Се?ж, а Стэ?н Б??? вя?? ў??а ????я ??і – Вя??я Л?і, З???, К??ы Г??? – і
???і? ?аю ??ю ў ?? Рэ? П????й.

М??ўc?я ?я??а ??? ???лял?я ??? ? Б????? ??. Гэ? ця?ае ??жэ?е І?? IV у ім
жа ??я??м ?????м ???к?. І?ля?ы ??і ??і?ыяй Рэ? П????й (Р?а з ??в??м ?іх
??? ?? ў?ю?? ў яе ??д 16 ????а 1582 г.). Т??і ?ў??ая ??? І?ля?? (??і
Э??іі) ????я ? ў???і Ш??і, ?о ??? ?????ся ? ????а ????у ??ж Ш???м
???ў??м і Рэчу П????й, у ??? ??? XVII ?.

Як ?я ўся? Вя??? Кня?? Лі?ў??а, ?к і ў ?????і ? Б?а??, ?о ?ця??а ??ш ?
і?ыя ??і, ?вя?э?е І?ля??й ??ы ??а ???? ??? ?????й ??еяй. Ям-З???? ?р
????ў у ???е ????а-??ў?? ?я??ы ? ??? ???ы П??к, ?е і і?ыя э?і?а ????ія
тэ?т??.

В?ік

Т?ім ??м у ??й ??ы я ??л??ў ??ў?я э?? ?? Лі???й ??ы, а ???а ???ы ??і??я
Лю?і??й ?іі і ??рэ?я Рэ? П????й. Уцяг ВКЛ у Лі???ю ??у ?ў на ў?? ??? ?е
мэ?:

1. Д??ы? ? ??х ???няў тэ???ю Лі???? ?дэ?.

2. Не ???і? Р?ію ? Б????? ??, а гэ? ???ь ? ???е????? ??к.

П?ля ???? Лі???? ?дэ? ?д п???т ВКЛ, Р?ія ????а ???я ?ея?і ? тэ???ю
Б???і. Лі???я ??а ?????а ? ?????? ВКЛ ????ня ў?х ?л. Я? ??я? ? рэ??а
?вя?чэ?я ????, ???? ????м ??м ???э?е іх ????? і ???. З??а ???? Лі??яй
????я ??? ???, ?е ?л ?я ???? з ????ім ??м ? ?п?а. А??і? ця??і ? ????іх
???шэ?яў ўс??ія ??і. Ня?іў?, ?о ?ы ??х ў?в? Вя??е ?я?? ??і?ся ??ш ???і?м
у ???ях ?а ?ію. З ???у Лі???й ??ы ?ля? ? ????? ????? п? ?ію, і я? ???і
????? у ??х ?я?ы, ????й ???. С???ь ?? ?іі ??ю??? ў ????м. А??? ?я??ы
(П??? і ВКЛ) ?і?ю?а ў ???е і ?????? цэ?е, ??ы я?? ??я?? д????ь і??э?м і
???м ???? ?я?а?. У 1569 ??е у Лю?і? ?? ??іс?а ????? ? ?я???-????? ?ю?
ВКЛ з П???й ???е я?? ў????я ?дэ??ў?я ?я??а – Рэч П????я. П?ля гэ?? ў
Лі???й ??е ??ўся вя?? ???м. В??і Рэ? П????й ?ся??і ???х ???? і ??? вя??ь
тэ???і ????ыя М??ў?ім ?я??м ? ???у ??ы. Ця?? ???і?а ??я шэ?? ??жэ?яў
??я? ? ??, ?о ????і ?р ??ю?ў ???р’е.

У ??? Лі???й ??ы ????я ?????й і ?????й ?ў??а- ???яя ?с?а Б???і, ???ла ??
??????, ?? ?і??ы ????ыя ?????і. Т?, ????д, ?д ?с ??а??я П??? ????ія
????, я?я ??в?іся ???і ў ??д, ???? ???ў, р???? ў?. М??і? ў ?с ????я ?р?а
????? Стэ?? Б??ыя, з?і?? ??ія ????ыя ?????і, у ?м ?? і П??? ???с. В?і?м
Лі???й ??ы ? Б???і ?? ???? ў????е ???й ???іх ???? і ?????а ў??у, я?э ??ш
???і ??? ?????а ????а ? рэ???? г??.

С?с ?????

1. Э?????я ???? Б???і. Мн., 1993 -1994. Т. 1 – 2.

2. Гі??ыя Б???і. Д????-і?????ы ????ік. Мн., 1996.

3. Я.К. Н?ік, Г.С. М??ля 2в.,??? 1 Гі??ыя Б???і, Мі?к ????ітэ??” 2000.

4. М.В. Д??р-З???? Гі??ыя Б???і, Мі?к ?????я э?????я” імя П??ся Б?ў?,
1994.

Нашли опечатку? Выделите и нажмите CTRL+Enter

Похожие документы
Обсуждение

Ответить

Курсовые, Дипломы, Рефераты на заказ в кратчайшие сроки
Заказать реферат!
UkrReferat.com. Всі права захищені. 2000-2020